Met spijt in ons hart delen we mee dat ZIZO, het (online) magazine van çavaria, er na bijna 30 jaar mee ophoudt. Wil je weten waarom? Je leest er hier meer over. Çavaria blijft via al hun communicatiekanalen inzetten op mooie verhalen en LGBTI+ nieuws. Wil je op de hoogte blijven? Schrijf je dan hier snel in voor de nieuwsbrief van çavaria. |
interview
Hoe een 'gewoon' coming-outverhaal heel wat teweeg kan brengen
De coming-out van Joos Van Goethem gebeurde al vele jaren geleden, maar beroerde onlangs nog de Vlaamse media. Joos is de zoon van professor Herman Van Goethem, rector van de Universiteit Antwerpen. Toen zijn coming-outverhaal bekend raakte, bleek deze op zich gewone gebeurtenis bij velen een gevoelige snaar te raken.
Het was het weekblad Knack dat de kat de bel aanbond. Vooraleer het verhaal daar belandde, heeft het wel echter wat voeten in de aarde gehad om de media te bereiken. Het begon met een mailtje van de beginnende vereniging Trotse Ouders van Holebi's naar Herman Van Goethem met de vraag of hij ambassadeur wilde worden van hun vereniging. "Ik kreeg een lange, aandoenlijke mail van de initiatiefnemers", vertelt Herman. "Ik stuurde hem door naar Joos, want ik wist niet wat we hiermee moesten aanvangen. Het verbaasde me dat er nog nood was aan een oudervereniging."
"De vraag bleef liggen. Aanvankelijk vond ik dat ik er geen tijd voor had. Maar toch vond ik het moeilijk om te weigeren. En dus zegde ik toe. Toen Knack al na twee dagen belde om te getuigen, besefte ik wat dat ambassadeurschap zou betekenen."
Na Knack volgden de andere media al snel. Het verhaal werd massaal gedeeld. Herman en Lisbeth, Joos' ouders, waren aanwezig bij de eerste activiteit van Trotse Ouders van Holebi's. Daar kregen ze veel reacties op de gemediatiseerde coming-out van Joos. "Blijkbaar maakt het op zich gewone verhaal veel los", vertelt Herman.
"Nu ik rector ben, krijgt dit verhaal veel aandacht", verbaast Herman zich. Ik krijg hier nog altijd veel positieve reacties over, tot van Vlaams minister Hilde Crevits toe. En ook de bisschop van Antwerpen, Johan Bonny is het helemaal eens."
Barbie
Wat bleef hangen in het coming-outverhaal van Joos Van Goethem zijn de barbiepoppen. Als kind wilde Joos graag een barbiepop, wat hij uiteindelijk ook zou krijgen voor Sinterklaas.. Daar is een foto van: Joos die op de grond poseert met zijn cadeau. "Dat herinner ik me nog goed. Toen ik poseerde met Barbie zie je aan mijn gezichtsuitdrukking dat ik besef dat het ingaat tegen de verwachtingen. Je ziet twijfel in mijn blik", vertelt Joos. "Speelgoed kan zo gender definiërend zijn. Als kind ontvang je vroeg signalen over wat kan en niet kan."
Herman en Lisbeth stonden hier echter niet bij stil. Als kind was Joos gefascineerd door zijn poppen en maakte hij modeontwerpen. "Ik vroeg wel eens een kinderarts om advies, maar die zag er geen graten in en ik dus ook niet", vertelt Lisbeth. "Joos wou als kind later een prins worden en daar hoorden prinsessen bij."
Terwijl Lisbeth wel wat vermoedens had, hadden broer Pieter-Jan en papa Herman geen vermoeden. In tegendeel. "Voor Herman betekende Joos' interesse in barbiepoppen dat hij meisjes leuk vond."
"Dat en de vele vriendinnen die over de vloer kwamen, waren voor velen een hint dat iemand homo is, maar niet voor mijn vader", lacht Joos.
Curiosum
Joos was 16 jaar toen hij zijn coming-out deed. "In de eerste jaren van het middelbaar zat ik in een nogal macho-klasgroep waar veel gevoetbald werd en daar voelde ik me niet zo op mijn gemak. Maar toen ik me in het vijfde middelbaar outte, werd dat goed onthaald. Jongens van mijn leeftijd vonden dat moedig, tot mijn eigen verbazing, maar ik bleef wel een curiosum", zegt Joos.
Joos is leerkracht in het secundair onderwijs. Hij ziet relatief weinig tieners uit de kast komen. "Ik heb dit niet wetenschappelijk onderzocht, maar durf toch stellen dat elke homo - bij meisjes weet ik het niet zo zeker - in zijn kindertijd ooit werd aangesproken of nageroepen omwille van zijn geaardheid, vaak door leeftijdsgenoten. Je eerste reactie is dan bijna altijd manifeste ontkenning. Door je te outen, geef je je pestkoppen van toen gelijk. Leerlingen zitten vaak zes jaar lang op mekaars lip. Daarom wachten velen tot na hun middelbaar om uit de kast te komen."
Joos is out op school. "Veel tieners kennen geen homo's, behalve van op televisie of een verre oom. Daarom benoem ik mijn geaardheid. Voor die enkele holebi's maakt dat volgens mij weinig verschil, maar het is vooral een signaal voor zijn of haar hetero-klasgenoten dat homo's erg normaal zijn."
Tijdlijn
Joos vindt de vooruitgang in de tijd erg relatief. "De uitspraak dat het anno 2017 dit en dat is, gaat niet op. Het is niet de tijd waarin je leeft of de culturele achtergrond die acceptatie bepaalt, maar wel de gezinscultuur", vindt Joos. "Mama gaf ons bijvoorbeeld steeds mee: wees lief voor iedereen.”
Herman is het niet eens met die stelling. "Was je opgegroeid in de jaren vijftig of zestig, zou je situatie anders zijn. Het is voor mensen van mijn generatie bijvoorbeeld geen uitzondering dat holebi's toch trouwden, kinderen hadden en pas op latere leeftijd, nu, zichzelf durven zijn."
"We hebben een ideaalbeeld van wat coming-out moet zijn", zegt Joos. "Coming-out bij familie en vrienden en dan aan de grote klok. Maar dat is geen wetmatigheid. Coming-out kan ook in beperkte kring en ook dat kan voor die persoon de ideale situatie zijn".
Joos' grootvader was redelijk conservatief en erg katholiek. Hij had altijd een paternoster op zak. Maar ook hij maakte geen probleem van Joos' geaardheid. "Openheid wordt vaak gelinkt aan geloof, maar dat is niet per se zo", stelt Herman. "Ik weet niet of het in een Franstalige liberale familie per se zoveel makkelijker is om uit te kast te komen."
Symbool
De context van tijd en plaats is niet betekenisloos, stelt Herman. "Homoseksualiteit is een symbooldossier geworden. Openlijk holebi zijn is in het oosten wat de hoofddoekenkwestie in het westen is: een bron van polarisatie."
Tegen die polarisatie wil Herman strijden. Als rector van de UAntwerpen wil hij mensen en ideeën samenbrengen, liet hij optekenen in Kerk & Leven. Ook in dat artikel kwam het coming-outverhaal weer aan bod.
Intussen probeert Herman hier met beetjes te helpen. In zijn openingscollege aan de Universiteit Antwerpen sprak hij over 'studenten (M/V/X)'. De Universiteit Antwerpen nam dit jaar ook deel aan de Antwerp Pride met een wagen. "De opkomst bij de studenten was niet zo groot omdat de beslissing laat viel. Volgend jaar zal onze aanwezigheid zichtbaarder zijn." Herman heeft ook een Facebookpagina waar hij zijn standpunten deelt. Zo krijgt zijn en Joos' verhaal meer bereik.
Dit artikel verscheen ook in ZiZo 141. Je kan een gratis exemplaar van ZiZo meenemen in onze afhaalpunten. Of neem een abonnement, dan krijg je het nummer toegestuurd.
Bron:
Eigen verslaggeving
Gerelateerd nieuws: